Scholen
Hoe maken we onze schoolgebouwen sneller duurzaam?
Het programma van de Green Deal Scholen is afgerond in de lente van 2018. Een nieuw initiatief is van start gegaan, want het werk was nog niet af. In 2019 zijn 11 scholen van start gegaan met het transformeren van hun scholen richting duurzaamheid. Aardgasvrij en fris, dat is het oogmerk. In 2020 zijn ze al een flink stuk gevorderd.
De intenties zijn goed en de koplopers zijn uit de startblokken. Toch blijkt het niet zo eenvoudig schaal te realiseren, volume te bereiken, een complex spelersveld grootschalig in beweging te krijgen richting duurzaamheid.
Dit geldt voor onze scholen, maar ook voor de gebouwde omgeving in de volle breedte. Voor andere sectoren als landbouw, mobiliteit en industrie geldt dit ook. Eigenlijk geldt dit voor het integrale transitiebeleid richting duurzaamheid.
De mooie missie om onze schoolgebouwen te verduurzamen staat daarom nog fier overeind. De afgelopen jaren zijn goede stappen gezet en belangrijke dingen geleerd. We willen ze meenemen, doorgeven naar de toekomst. Daarom hebben we dit neergeslagen (zie rechts hiernaast).
I.o.v. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland hebben we als eerste stap in 2018 twee korte “heidagen” en een klein aantal gesprekken belegd met nauw betrokkenen. We wilden samen met hen scherper nagaan hoe we de verduurzaming van schoolgebouwen kunnen versnellen en opschalen, hoe we de stap naar meer rendement, meer resultaat kunnen organiseren.
“De Ruggengraat” bood hierbij de onderliggende structuur om de stap naar grootschalige resultaten in de toekomst beter te kunnen maken. Hij is specifiek ontwikkeld voor het ondersteunen van maatschappelijke innovaties, en past hierdoor naadloos bij de ambitie de Nederlandse schoolgebouwen duurzaam te maken. De notitie eindigt met een aantal aanbevelingen, rustend op deze Ruggengraat, dat aankomende programma’s in het verduurzamen van scholen ter harte kunnen nemen. De aanbevelingen zijn ook leerzaam voor andere onderdelen van de energie- en klimaattransitie, en ander maatschappelijke innovaties (zoals in de zorg, in de agro-food of ten aanzien van luchtverontreiniging).
U kunt hier het rapport downloaden:
De volgende bijlagen zijn onderdeel van het rapport zelf, maar u kunt ze hier ook apart downloaden op A3 formaat (dit is beter leesbaar):
- Bijlage 1a: Het spelersveld (het brede maatschappelijke canvas, eenvoudig).
- Bijlage 1b: Het spelersveld (het brede maatschappelijke canvas, complex).
- Bijlage 2a: Arrangementen (het transactionele maatschappelijke canvas).
- Bijlage 2b: Arrangementen (voorbeeldscholen).
- Bijlage 2c: Arrangementen (voorbeeldarrangementen).
In 2019 en 2020 blijkt dat het nog steeds lastig is scholen duurzaam te transformeren, en dit proces op te schalen. Met hernieuwde energie proberen we opnieuw de opschalingsproblematiek aan te pakken. Voor een korte impressie kunt u het volgende artikel lezen:
>> ''Waarom is opschaling van duurzame transformatie zo lastig?''